Ἀρχαῖοι Ἕλληνες Λυρικοὶ Ποιητὲς.

[Ἰάνης Λὸ Σκόκκο]

ἀπὸ ΚΛΙΝΟΣΟΦΙΣΤΗ,  Παρ. 26 Ἰουλ, 2013 5:58 pm.

Mὲ τὴν ἔναρξη τῆς νέας σπουδαστικῆς χρονιᾶς,
ἡ κα Χρύσα Ἀλεξοπούλου
θὰ διδάξει Ἕλληνες Λυρικοὺς Ποιητὲς,
στὸ Λαϊκὸ Πανεπιστήμιο.
Δὲν θὰ πάω ἀπροετοίμαστος. Ἐξοπλισμένος μὲ πρῶτες δοκιμαστικὲς μεταφράσεις μου θὰ πάω.
Πρώτη καταχώρηση ἐδῶ,  στὸ Κλινοσοφιστεῖες καὶ ὄχι μόνον.

καὶ στὴν Ποιητικὴ Γωνιὰ.

1ον.
  Ἀλκμὰν: Νυχτερινὴ γαλήνη.
εὕδουσι δ᾽ ὀρέων κορυφαί τε καὶ φάραγγες
πρώονές τε καὶ χαράδραι
φῦλά τ᾽ ἑρπέτ᾽ ὅσα τρέφει μέλαινα γαῖα,
θῆρές τ᾽ ὀρεσκῷοι καὶ γένος μελισσᾶν
 καὶ κνώδαλ᾽ ἐν βένθεσσι πορφυρέας ἁλός·
εὕδουσι δ᾽ οἰωνῶν

φῦλα ταχυπτερύγων.
~~~~
Κοιμοῦνται οἱ βουνοκορφὲς, κοιμοῦνται τὰ φαράγγια,
σ' ὕπνον τ' ἀκρωτήρια, σ' ὕπνον πέσαν' κι' οἱ χαράδρες,
ὅλα στὴ γῆς τὴ σκοτεινὴ τὰ ἑρπετὰ κοιμοῦνται,
τ' ἀγρίμια τῶν βουνῶν, τῶν μελισσῶν τὰ γένη,
κι' αὐτὰ τὰ κήτη μές τῆς θάλασας τὰ βάθη·
τὰ πτηνὰ μὲ τὰ μεγάλα τους φτερὰ,
κι' αὐτὰ κοιμοῦνται.
μετ. Ἰάνης Λὸ Σκόκκο.

* * *
Ἐργαλεῖα μου γι' αὐτὴν τὴν ἐργασία:
* Βίκτωρος Δ. Κρητικοῦ - Μιλτιάδου Τσέλιου: Ἀρχαῖοι Ἕλληνες Λυρικοὶ (Ἐκλογὲς),
γιὰ τὴν Γ΄Λυκείου, Ο.Ε.Δ.Β, Ἀθῆναι 1980.
* Π.Χ. Δορμπαράκη, Γυμνασιάρχου: Ἐπίτομον Λεξικὸν τῆς Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς Γλώσσης,
Βιβλιοπωλεῖον τῆς "Ἑστίας".
* Π. Ἀναμίτη: Λεξικὸν, ἑρμηνευτικὸν καὶ ὀρθογραφικὸν τῆς Ἀρχαίας Ἑλληνικῆς Γλώσσης,
ἐκδόσεις Νικοδῆμος, Ἀθῆναι.
* ΠΡΩΪΑΣ, Σύγχρονον ὀρθογραφικὸν, ἑρμηνευτικὸν Λεξικὸν τῆς Ἑλληνικῆς Γλώσσης,
Βραβεῖον Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν.
* Anatole Bailly: Dictionnaire grec-français, Hachette, Paris.

[Ἰάνης Λὸ Σκόκκο]

Οἱ μεταφράσεις γίνονται ἀπ' εὐθείας στὸν Ὑπολογιστὴ μετὰ τὸ ξεψάχνισμα λέξεων καὶ νοημάτων στὸ βιβλίο.
Τὸ παρὸν (ὁ Σόλων) χρειάστηκε 7 καὶ 1/2 ὧρες διαρκοῦς γαλήνιας μετὰ φρενίτιδος ἐργασίας μόνον πίνοντας νερὸ ὡς ἀνάπαυλα.

[Ἰάνης Λὸ Σκόκκο]

ἀπὸ  ΚΛΙΝΟΣΟΦΙΣΤΗ,  Δευτ. 12 Αὐγ, 2013 8:15 am

.. Ἀρχαῖοι Ἕλληνες Λυρικοὶ.
17ον.
Ἀρχίλοχος, Θᾶρρος στὶς δοκιμασίες.
Θυμέ, θύμ', ἀμηχάνοισι κήδεσιν κυκώμενε,
ἀνάδυ, δυσμενῶν δ' ἀλέξευ προσβαλὼν ἐναντίον
στέρνον, ἐν δοκοῖσιν ἐχθρῶν πλησίον κατασταθεὶς
ἀσφαλέως· καὶ μήτε νικῶν ἀμφάδην ἀγάλλεο,
μήτε νικηθεὶς ἐν οἴκῳ καταπεσὼν ὀδύρεο,
ἀλλὰ χαρτοῖσίν τε χαῖρε καὶ κακοῖσιν ἀσχάλα
μὴ λίην· γίνωσκε δ' οἷος ῥυσμὸς ἀνθρώπους ἔχει.
~~~~
Καρδιὰ, καρδιά μου, π' ἀνώφελες ἔγνοιες σὲ ταράζουν,
δυνάμεις μάζεψε καὶ τὸ στῆθος πρόταξε
στὸν ἐχθρὸ, σθεναρὰ δέξου τὸν ἀγώνα σῶμα μὲ σῶμα
μ' αὐτὸν. Κι' ἄν νικήσεις, δημόσια μὴ δείξεις
τὴ χαρά σου, οὔτε κι' ἄν νικηθεῖς νὰ πέσεις χάμω
στὸ σπίτι σου θρηνῶντας, ἀλλὰ μ' ὅ,τι φέρνει χαρὰ
νὰ χαίρεσαι, λύπη νὰ λυπᾶσαι, χωρὶς ὑπερβολὴ.
Μάθε ποιὸς εἶν' ὁ ρυθμὸς τῶν ἀνθρωπίνων.
μετ.: Ἰάνης Λὸ Σκόκκο.

[Ἰάνης Λὸ Σκόκκο]

ἀπὸ  ΚΛΙΝΟΣΟΦΙΣΤΗ.  Τετ. 14 Αὐγ, 2013 3:59 pm

  . Ἀρχαῖοι Ἕλληνες Λυρικοὶ.

18ον.

Σιμωνίδης, ὁ Κεῖος, Ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου.

Ἀνθρώπων ὀλίγον μὲν κάρτος, ἄπρακτοι δὲ μεληδόνες,

αἰῶνι δὲ παύρῳ πόνος ἀμφὶ πόνῳ·

ὁ δ΄ ἄφυκτος ὁμῶς ἐπικρέμαται θάνατος·

κείνου γὰρ ἴσον λάχον μέρος οἵ τ΄ ἀγαθοὶ

ὅστις τε κακός.

~~~~

Τῶν ἀνθρώπων λίγη ἡ δύναμη, ἀνώφελες οἱ μέριμνές τους,

στὴ λιγοστὴ ζωή τους βάσανα πάνω στὰ βάσανα·

ὅμοια σ' ὅλους ἀφεύγατος ἐπικρέμαται ὁ θάνατος·

τὶ γιὰ εὐγενεῖς τὶ γιὰ ταπεινοὺς

σὲ ὅλους τυχαίνει κακὸς.

Ἡ ἀρετὴ.

Ἔστι τις λόγος

Τὰν Ἀρετὰν ναίειν δυσαμβάτοις ἐπὶ πέτραις·

ἁγνὰν δέ μιν θεὰν χῶρον ἁγνὸν ἀμφέπειν.

οὐδὲ πάντων βλεφάροις θνατῶν ἔσοπτος,

ᾧ μή δακέθυμος ἱδρὼς ἔνδοθεν μόλῃ,

ἵκῃ τ’ ἔς ἄκρον ἀνδρείας.

~~~~

Λέει ὁ θρύλος

ὅτ' ἡ Ἀρετὴ κατοικεῖ σὲ κακοτράχαλα βράχια·

ἡ ἁγνὴ θεὰ σὲ μέρος ἁγνὸ εἶναι σωστὸ νὰ μένει·

μάτια θνητῶν νὰ μὴ τὴν βλέπουν

χωρὶς μὲ βάσανα κ' ἱδρώτα νἄχουν φτάσει

στὸ ἔπακρον τῆς ἀνδρειοσύνης.

 μετ.: Ἰάνης Λὸ Σκόκκο.

~~ * Ὁ ποιητὴς προσωποποιεῖ τὴν ἀρετὴ καὶ φαντάζεται ὅτι ἀποτραβήχτηκε ἀπὸ τὸν κόσμο - ἐξαιτίας τῆς αὐξανόμενης κακίας του - καὶ βρῆκε κατα- φύγιο στὶς ἀπλησίαστες κορυφὲς τῶν βράχων. Γιὰ νὰ τὴ φτάσει κανεὶς χρειάζεται νὰ ἱδρώσει κτλ. πβ Ἡσιόδου "Ἔργα καὶ Ἡμέραι", στ, 289 -292 (σὲ μετάφραση Σ. Μενάρδου): "Ὅμως ἐμπρὸς στὴν Ἀρετὴν ἔχουν ἱδρώτα βάλει - οἱ ἀθάνατοι, καὶ μακρινὸς ἀνήφορος σ' ἐκείνη - πηγαίνει στὴν ἀρχὴ τραχὺς· μόν' ἅμα κανεὶς φθά- σει - στὴν κορυφὴ, τότ' εὔκολος ὁ πρὶν δύσκολος εἶναι".

Οἱ συγγραφεῖς τοῦ βιβλίου.

[Ἰάνης Λὸ Σκόκκο]

ἀπὸ  ΚΛΙΝΟΣΟΦΙΣΤΗ  Πέμ. 15 Αὐγ. 2013 7:15 am

.. Ἀρχαῖοι Ἕλληνες Λυρικοὶ.
19ον
Θέογνις, Τίποτε πιὸ ἀγαπητὸ ἀπὸ τὴν πατρίδα (*).
Ἦλθον μὲν γὰρ ἔγωγε καὶ ἐς Σικελήν ποτε γαῖαν,
ἦλθον δ' Εὐβοίης ἀμπελόεν πεδίον
Σπάρτην δ' Εὐρώτα δονακοτρόφου ἀγλαὸν ἄστυ(**)
καὶ μ' ἐφίλευν προφρόνως πάντες ἐπερχόμενον·
ἀλλ' οὔτις μοι τέρψις ἐπὶ φρένας ἦλθεν ἐκείνων.
οὕτως οὐδὲν ἄρ' ἦν φίλτερον ἄλλο πάτρης.
~~~~
Κι' ἔφτασα λοιπὸν ἐγὼ καὶ στὴν Σικελικὴν γῆν,
ἔφτασα στὴν Εὔβοια, ἕναν κάμπο μ' ἀμπελόκηπους,
στὴ δοξασμένη πόλη Σπάρτη μὲ τὸν Εὐρώτα της ὅλον καλαμιῶνες,
καὶ ὅλοι τους μὲ πρόθυμη ψυχὴ μὲ δέχτηκαν·
ἀλλὰ καμία τέρψις στὴν καρδιά μου δὲν ἔφτασε ἀπὸ κεῖ.
Ἁπλῶς, τίποτα ἀγαπητότερο δὲν ἦταν ἀπ' τὴν πατρίδα.
μετ.: Ἰάνης Λὸ Σκόκκο.====
(*)Τὸ ἀπόσπασμα αὐτὸ ὅπως καὶ τὰ ἄλλα δύο ἤδη μεταφρασμένα:
Σπάνιος ὁ πιστός φίλος (7ον)
καὶ
Ὁ διπρόσωπος φίλος (8ον)
εἶναι ἐπὸ τὸ ἔξοχο κείμενο ἐκ 1230 στίχων μὲ Ἐλεγεῖες
καὶ ὑπὸ τὸν τίτλο: Συμβουλὲς στὸν Κύρνο.
Ὁ μεταφραστὴς.

(**)ἦλθον...ἀγλαὸν ἄστυ. Κατὰ τὴν γεμάτη περιπλάνηση ζωὴ τοῦ ἐξορίστου ὁ Θέογνης πέρασε ἀπὸ πολλοὺς τόπους
(ἐδῶ ἀναφέρει τὴ Σικελία, τὴν Εὔβοια, τὴ Σπάρτη). Εἶδε ἐκεῖ ὡραῖα κι εὐχάριστα πράγματα, βρῆκε φιλοξενία κτλ. Ὅ-
μως ἡ ψυχή του πετοῦσε στὴν πατρίδα.
Ὁ Κάλβος ἐκφράζει παρόμοια αἰσθήματα στὴν ὠδὴ "Φιλόπατρις", ὅταν λέει γιὰ τὴν πατρίδα του:
" Ποτὲ δὲν σὲ λησμόνησα - ποτὲ· καὶ ἡ τύχη μ' ἔρριψε - μακρὰ ἀπὸ σὲ· μὲ εἶδε - τὸ πέμπτον τοῦ αἰῶνος - εἰς ξένα ἔθνη.
- Ἀλλὰ εὐτυχὴς ἤ δύστηνος - ὅταν τὸ φῶς ἐπλούτει - τὰ βουνὰ καὶ τὰ κύματα - σὲ ἐμπρὸς τῶν ὀφθαλμῶν μου - πάντο-
τες εἶχον" ... " εἶναι γλυκὺς ὁ θάνατος - μόνον ὅταν κοιμώμεθα - εἰς τὴν πατρίδα".
Πβ. καὶ Ὀδύσσειας ι, 27: "οὔτοι ἔγωγε ἧς γαίης δύναμαι γλυκερώτερον ἄλλο ἰδέσθαι".
Οἱ συγγραφεῖς τοῦ βιβλίου.

[Ἰάνης Λὸ Σκόκκο]

ἀπὸ ΚΛΙΝΟΣΟΦΙΣΤΗ,  Παρ. 16 Αὐγ, 2013 11:58 am

.. Ἀρχαῖοι Ἕλληνες Λυρικοὶ.
20ον.
Θέογνις, Ἄν ὅμως σμίξεις μὲ κακοὺς...
Ταῦτα μὲν οὕτως ἴσθι· κακοῖσι δὲ μὴ προσομίλει
ἀνδράσιν, ἀλλ᾽ αἰεὶ τῶν ἀγαθῶν ἔχεο·
ἐσθλῶν μὲν γὰρ ἄπ᾽ ἐσθλὰ μαθήσεαι· ἢν δὲ κακοῖσιν
συμμίσγῃς, ἀπολεῖς καὶ τὸν ἐόντα νόον.
τοὶ κακοὶ οὐ πάντως κακοὶ ἐκ γαστρὸς γεγόνασιν,
ἀλλ' ἄνδρεσσι κακοῖς συνθέμενοι φιλίην
ἔργα τε δείλ' ἔμαθον καὶ ἔπη δύσφημα καὶ ὕβριν,
ἐλπόμενοι κείνους πάντα λέγειν ἔτυμα.
~~~~
Ξέρε λοιπὸν αὐτὰ· κακοὺς μὴν συναναστρέφεσαι,
πάντα μὲ καλοὺς νὰ πηγαίνεις· πάντα
ἀπ' τοὺς καλοὺς ἔχεις νὰ μάθεις καλὰ· ἄν μὲ κακοὺς
κάνεις συντροφιὰ, χάνεις καὶ τὸν νοῦ σου.
Βεβαίως οἱ κακοὶ δὲν γεννήθηκαν κακοὶ,
ἀλλὰ μὲ ἄνδρες κακοὺς συνάπτοντας φιλίες,
κακὲς πράξεις ἔμαθαν καὶ βλασφημίες καὶ ὕβριν,
θαρρῶντας πὼς ἐκεῖνοι λέγαν λόγια σωστὰ.
μετ.: Ἰάνης Λὸ Σκόκκο.
~~ Ἡ εἰκόνα: Συμποσιαστὴς ἄδει: "Ὦ, παίδων κάλλιστε,..." Θέογνις, στ. 1365.
Κύλικας, Τανάγρα, 5ος π.Χ. αἰ.
Ὁ μεταφραστὴς.
~~ Στ. 5. Ὁ κακὸς δὲ γεννιέται κακὸς· εἶναι ἡ θεωρία μὲ τὴν ὁποία ἡ ψυχὴ τοῦ ἀνθρώπου
εἶναι ἄγραφο χαρτὶ ( tabula rasa). Ὁ περίγυρος θὰ ἐπιδράσει πάνω σ' αὐτὸν, γιὰ νὰ γίνει
καλὸς ἤ κακὸς. Κάτι παρόμοιο εἶπε ἀργότερα ὁ Σωκράτης: "οὐδεὶς ἑκὼν κακὸς ", κανένας
δὲν εἶναι θεληματικὰ κακὸς.
Οἱ συγγραφεῖς τοῦ βιβλίου.

[Ἰάνης Λὸ Σκόκκο]

ἀπὸ ΚΛΙΝΟΣΟΦΙΣΤΗ,  Σάβ. 17 Αὐγ. 2013 18:10 pm

.. Ἀρχαῖοι Ἕλληνες Λυρικοὶ.
21ον.
Πίνδαρος, Διθύραμβος γιὰ τὸν Διόνυσο.
Ἴδετ’(*) ἐν χορόν, Ὀλύμπιοι,
ἐπί τε κλυτὰν πέμπετε χάριν, θεοί,
πολύβατον οἵ τ’ ἄστεος ὀμφαλὸν(**) θυόεντα
ἐν ταῖς ἱεραῖς Ἀθάναις
οἰχνεῖτε πανδαίδαλόν(***) τ’ εὐκλέ’ ἀγοράν·
ἰοδέτων λάχετε στεφάνων τὰν τ’ ἐαρίδρεπτον
λοιβὰν· Διόθεν τέ με σὺν ἀγλαΐᾳ
ἴδετε πορευθέντ’ ἀοιδᾶν
δεύτερον ἐπὶ τὸν κισσοδέταν θεόν,
Βρόμιον ὅν τ' Ἐριβόαν τε βροτοὶ καλέομεν,
γόνον ὑπάτων μὲν πατέρων μελπόμεν(οι)(****)
γυναικῶν τε Καδμεϊᾶν (Σεμέλην)(****)(*****).
Ἐναργέα τελέων σάματ' οὐ λανθάνει,
φοινικοεάνων ὁπότ’ οἰχθέντος Ὡρᾶν(******) θαλάμου
εὔοδμον ἐπάγῃσιν ἔαρ· φυτὰ νεκτάρεα
τότε βάλλεται, τότ’ ἐπ’ ἀμβρόταν χθόν’ ἐραταὶ
ἴων φόβαι, ῥόδα τε κόμαισι μείγνυται,
ἀχεῖτ’, ὀμφαὶ μελέων σὺν αὐλοῖς,
ἀχεῖτε Σεμέλαν ἑλικάμπυκα, χοροί.
~~~~
Kοιτᾶξτ' Ὀλύμπιοι τὸν χορὸ,
καὶ τὴν ἔνδοξή σας χάρη στεῖλτε, θεοὶ,
στὸ πολυδιαβατὸ τῆς πόλης κέντρο, τ' ἀπὸ θυμιατὰ εὐωδιασμένο,
στὴν ταχτική σας ἱερὴ Ἀθήνα
μὲ τὰ ἐξαίρετα στὴν ἀγορά καλλιτεχνήματα·
μενεξεδόπλεχτα στεφάνια δεχτεῖτε ἑαρομαζεμένα
σὰν προσφορὰ· ἀπ' τὸν Δία σταλμένοι, κοιτᾶξτε μας,
πορευόμαστε μ' ἑορταστικὴ λαμπρότη,
λέμε τὰ χαρούμενά μου τραγούδια
γιὰ τὸν κισσοστεφάνωτο θεὸ,
τὸν Φασαρλὴ καὶ Φωνακλὰ, οἱ θνητοὶ καθὼς τὸν καλοῦμε,
γυιὸν ὑψίστου πατέρα καὶ Καδμείας γυναίκας ὑμνῶντας.
Φανερὰ τὰ σημάδια,
δὲν σφάλλει ὁ μάντης,
ὅταν, ἀπ' τῶν ἐρυθρόπεπλων Ὡρῶν τὰ δώματα, ξανοίγοντας
ἡ ἄνοιξη εὐωδιὲς σκορπάει.
Τότε ξεπετιόνται, στὴν ἀθάνατη γῆ,
ἴανθοι καὶ ρόδα νὰ στολίζουν μαλλιὰ.
Ὑμνεῖστε, μὲ μελωδικὲς φωνὲς κι' αὐλοὺς,
ὑμνεῖστε τὴν ἑλικοστεφάνωτη Σεμέλη.
Μετ.: Ἰάνης Λὸ Σκόκκο.
~~
(*) Ἴδετε· λέγει στοὺς θεοὺς ὁ Πίνδαρος, καθὼς περνᾶ στὴν ὀρχήστρα ἐπικεφαλῆς τοῦ χοροῦ.
(**) ὀμφαλὸς· τοῦ ἄστεως ἦταν ἡ ἀγορὰ (τὸ κέντρο τῆς πόλεως), ὅπου καὶ ὁ βωμὸς τῶν 12 θεῶν ποὺ ἵδρυσε ὁ Πεισίστρατος.
Τὸν ὀνομάζει πολύβατον γιατὶ ἐκεῖ συγκεντρώνονται τὰ πλήθη τῶν Ἀθηναίων.
(***) πανδαίδαλος· γιατὶ ἡ ἀγορὰ ἦταν διακοσμημένη μὲ διάφορα ἔργα τέχνης, ἀγάλματα κτλ. Γι' αὐτὸ καὶ εὐκλεὴς ( ποὺ συγ-
κεντρώνει καὸ προβάλλει τὴ δόξα τῆς πόλεως). ξκισσοδέταν θεὸν· ὁ Διόνυσος παρουσιαζόταν στὴ φαντασία τῶν ἀρχαίων κισ-
σοστεφάνωτος. Ὁ κισσὸς καὶ τὸ ἀμπελόκλημα ἦσαν ἱερὰ φυτὰ τοῦ Διονύσου.
(****) Οἱ συμπληρώσεις τῶν κενῶν ἔγιναν ἀπὸ τὸν μεταφραστὴ.
Ἡ ἀντιγραφὴ τῶν κειμένων ἀπὸ τὸ συγκεκριμένο βιβλίο εἶναι ἀπολύτως προσεγμένη, λέξη πρὸς λέξη πιστὴ.
(*****) γυναικᾶν Καδμεϊᾶν· ( = Θηβαΐδων, ἀπὸ τῆ Θήβα), τῆς Σεμέλης (πληθυντικοὶ μεγαλοπρέπειας).
(*****) Αἱ Ὧραι (ποὺ προσωποποιοῦν τὶς ἐναλλαγὲς τῶν ἐποχῶν (τοῦ ἔτους) ἦταν κατὰ τὴ μυθολογικὴ παράδοση κλεισμένες μέ-
σα στὸν οὐράνιο θάλαμό τους· οἱ πόρτες του ἄνοιγαν στὴν ἀρχὴ τῆς κάθε ἐποχῆς καὶ οἱ Ὧρες ἔβγαιναν συνοδεύοντας τὴν καινού-
ρια ἐποχὴ τοῦ χρόνου καὶ ἐγκαθιστώντας την ἔξω στὴ φύση. Τὴν ἄνοιξη οἱ Ὧρες εἶναι ἐρυθρόπεπλες καὶ συμβολίζουν τὸ κόκκινο
χρῶμα τῆς γῆς, καθὼς σκεπάζεται ἀπὸ κοκκινόχρωμα, τὸ πιὸ πολὺ, λουλούδια.
Οἱ συγγραφεῖς τοῦ βιβλίου.

[Ἰάνης Λὸ Σκόκκο]

ἀπὸ  ΚΛΙΝΟΣΟΦΙΣΤΗ,  Δευτ.  19 Αὐγ. 2013 14:04 pm

.. Ἁρχαῖοι Ἕλληνες Λυρικοὶ.
22ον.
Σιμωνίδης ὁ Κεῖος, Ἐγκώμιο στοὺς πεσόντες στὶς Θερμοπύλες.(*)
Τῶν ἐν Θερμοπύλαις θανόντων
εὐκλεὴς μὲν ἁ τύχα, καλὸς δ' ὁ πότμος,
βωμὸς δ' ὁ τάφος, πρὸ γόων δὲ μνᾶστις, ὁ δ' οἶκτος ἔπαινος·
ἐντάφιον δὲ τοιοῦτον οὔτ' εὐρὼς
οὔθ' ὁ πανδαμάτωρ ἀμαυρώσει χρόνος·
ἀνδρῶν ἀγαθῶν ὅδε σακὸς οἰκέταν εὐδοξίαν
Ἑλλάδος εἵλετο· μαρτυρεῖ δὲ Λεωνίδας
ὁ Σπάρτας βασιλεύς, ἀρετᾶς μέγαν λελοιπὼς
κόσμον ἀέναόν τε κλέος.
~~~~
Τῶν ποὺ πέθαναν στὶς Θερμοπύλες
ἔνδοξη ἡ τύχη, ὡραῖος κι' ὁ θάνατος,
βωμὸς ὁ τάφος, ἀντὶ θρήνων ἀνάμνησις, ἀντὶ οἴκτου πρέπει ἔπαινος·
τέτοιος ἐνταφιασμὸς οὔτε σκουριάζει
οὔτ' ὁ πανδαμάτωρ χρόνος τὸν ἐξαλείφει·
ἀνδρείους ὁ ἱερὸς τάφος στεγάζει,
κλείνει μέσα του τὴν τῆς Ἑλλάδος δόξαν· μαρτυρεῖ δι' αὐτὸ καὶ ὁ Λεωνίδας,
τῆς Σπάρτης βασιλεὺς, ὁ ποὺ μεγάλην ἀρετὴν
καὶ αἰώνιαν τιμὴν στὸν κόσμον παρέδωσε.
μετ.: Ἰάνης Λὸ Σκόκκο.
~~
(*) Μᾶλλον θὰ πρέπει νὰ ἔχει γίνει ἤδη κατανοητὸ ὅτι διαλέγονται τὰ κείμενα τυχαῖα, κατὰ πῶς... μοῦ ἀρέσει(!) κάθε φορὰ, μὴ ἀκολουθῶντας
τὴν σειρὰ τοῦ βιβλίου. Ἐξ οὗ καὶ τὸ "πήγαιν'-ἔλα" τῶν ποιητῶν.
Ὁ μεταφραστὴς.
(**) Οἱ στίχοι διασώθηκαν ἀπὸ τὸν Διόδωρο τὸν Σικελιώτη, ἱστορικὸ τοῦ 1ου π.Χ. αἰώνα· βρίσκονται στὸ σύγγραμμά του"Βιβλιοθήκη ἱστορικὴ"
καὶ χαρακτηρίζονται ἀπὸ αὐτὸν σὰν ἐγκώμιο ἀντάξιο τῆς ἀρετῆς ἐκείνων.
Οἱ συγγραφεῖς τοῦ βιβλίου.
(***) Πολλὲς φορὲς διαπιστώνω ὅτι ἡ γλώσσα μας, δηλαδὴ ἡ Δημοτικὴ, εἴτε στιγμιαίως εἴτε πιὸ ἐκτεταμένα, ἔχει ἀνάγκη καὶ δὲν μπορεῖ, τουλά-
χιστον ὄχι ἀκόμη, νὰ ξεκόψει (καὶ δὲν βλέπω τὸν λόγο) ἀπὸ τὴν Καθαρεύουσα. Οἱ φανατικοὶ δημοτικιστὲς, ἀκόμη καὶ ὁ μέγιστος Κωστῆς Παλα-
μᾶς, σήμερα θὰ ἔβλεπε ποῦ ὁδηγήθηκε ἡ γλώσσα μας (στὸν καιρό του ὑπῆρχε ἑλληνομάθεια - κάτι ποὺ ἐν πολλοῖς λείπει ἤ καργήθηκε ὡς περιτ-
τὴ ἐνασχόληση στὶς μέρες μας), θὰ ἔλεγαν: - Ὄχι, μὴν τὸ τραβᾶτε ἐκεῖ ποὺ τὸ τραβᾶτε, στὸν γλωσσοδέτη τῆς ἀκατανοησίας, τῆς χοντροκοπιᾶς,
γιὰ τὸ πεῖσμα σας καὶ μόνον.
Καὶ πάντα θυμᾶμαι τὸ γράμμα τοῦ Γιάννη Σιδέρη (ὅταν ἤμουν 14 χρονῶν καὶ...διαμαρτυρόμουν γιὰ τὶς δυσκολίες τῆς ὀρθογραφίας καὶ τῆς γραμ-
ματικῆς) ποὺ μοῦ λέει ἐπὶ λέξει:
Παιδί μου, ἄν δὲν ξέρεις ἀρχαῖα, δὲν μαθαίνεις ποτὲ οὔτε νέα ἑλληνικὰ.
Ἔτσι κρίνω πάντως. Καὶ μεταμελημένος, ἀπὸ καιρὸ, ξέρω πὼς ἡ Καθαρεύουσα ποὺ διδάχτηκα δὲν πῆγε τοῦ βρόντου.
Ὁ μεταφραστὴς.

[Ἰάνης Λὸ Σκόκκο]

ἀπὸ ΚΛΙΝΟΣΟΦΙΣΤΗ,  Τρί. 20 Αὐγ. 2013 13:02 am

Ἀρχαῖοι Ἕλληνες Λυρικοὶ.
23ον.
Σαπφὼ, Σὲ γυναίκα ἄμουση(*).
Κατθάνοισα δὲ κείσεαι οὐδέ ποτα μναμοσύνα σέθεν
ἔσσετ' οὐδ' ἔρος εἰς ὕστερον· οὐ γὰρ πεδέχεις βρόδων
τῶν ἐκ Πιερίας(**)· ἀλλ' ἀφάνης κἠν Ἀίδα δόμοις
φοιτάσεις πεδ' ἀμαύρων νεκύων ἐκπεποταμένα.
~~~~
Νεκρὴ σὰν θὰ κείτεσαι, ποτὲ μ' ἀγάπη κανεὶς
ἐσένα δὲν θὰ λέει πιὰ τὄνομά σου· ἀφοῦ ποτὲ τὴ ζήση σου
δὲν στόλισαν ρόδα πιερικὰ· ἀφανὴς κι' ὠχρὴ σκιὰ μὲς τὸ σκοτάδι,
στὸν Ἄδη, μὲ ἄδοξους νεκροὺς τὸν καιρό σου θὰ περνᾶς.
μετ.: Ἰάνης Λὸ Σκόκκο.
~~
(*) Ἀπαίδευτη γυναίκα, ἀμαθὴς.
Ὁ μεταφραστὴς.
(**) Τὰ ρόδα τῆς Πιερίας· ἐννοεῖ τὴ μουσικὴ καὶ τὴν ποίηση (ἀ ν τ ο ν ο μ α σ ί α)· τὰ ρόδα θεωροῦνταν ἀγαπητὰ
στὶς Μοῦσες λουλούδια καὶ οἱ Μοῦσες λατρεύονταν στὴν Πιερία.
Οἱ συγγραφεῖς τοῦ βιβλίου.
~~
* Τὸ κρεβάτι τῆς Σαπφοῦς, Σὰρλ Γκλαὶρ, 1867.

[Ἰάνης Λὸ Σκόκκο]

ἀπὸ ΚΛΙΝΟΣΟΦΙΣΤΗ,  Τετ.  21 Αὐγ,  2013 16:36 pm ὥρα Ἑλλάδος.

Ἀρχαῖοι Ἕλληνες Λυρικοὶ.
24ον.
Πίνδαρος, προσόδιο στὸν Ναὸ τοῦ Ἀπόλλωνα.(*)
Στροφὴ.
Χαῖρ', ὦ θεοδμάτα, λιπαροπλοκάμου παί-
δεσσι Λατοῦς ἱμεροέστατον ἔρνος(**),
πόντου θύγατερ, χθονὸς εὐρείας ἀκί-
νητον τέρας, ἅν τε βροτοὶ
Δᾶλον κικλήσκοισιν, μάκαρες δ' ἐν Ὀλύμπῳ
τηλέφαντον κυανέας χθονὸς ἄστρον...
Ἀντιστροφὴ.
...ἦν γὰρ τὸ πάροιθε φορητὰ(***) κυμάτεσ-
σιν παντοδαπῶν τ' ἀνέμων
ῥιπαῖσιν. ἀλλ' ἁ Κοιογενὴς(****) ὁπότ' ὠδί-
νεσσι θυίοισ' ἀγχιτόκοις ἐπέβα νιν,
δὴ τότε τέσσαρες ὀρθαὶ
πρέμνων ἀπώρουσαν χθονίων,
ἄν δ' ἐπικράνοις σχέθον πέτραν ἀδαμαντοπέδιλοι
κίονες· ἔνθα τεκοῖσ' εὐδαίμον' ἐπόψατο γένναν.
~~~~
Στροφὴ.
Χαῖρε, θεόχτιστη, ὦ τῆς ὡριοπλέξουδης Λητῶς
πολυπόθητο βλαστάρι,
κόρη τοῦ πόντου, τῆς μεγάλης Γῆς
ἀτράνταχτο θαῦμα, ποὺ οἱ θνητοὶ
Δῆλον σ' ὀνομάζουν, κι' οἱ μακάριοι Ὀλύμπιοι
τηλεφανὲς τοῦ εὔφορου ἐδάφους ἄστρο...
πρέπει νὰ λείπουν στίχοι.
Ἀντιστροφὴ.
Πρέπει νὰ λείπει στίχος.
Ὁ μεταφραστὴς.
... ποὺ πρῶτα ὅλ' οἱ ἄνεμοι
νὰ πλανιέσαι σὲ φέρναν μὲ ρεύματα,
ἀλλὰ ὅταν πιὰ ἔφτασ' ἐδῶ ἡ κόρη τοῦ Κοίου, μὲ πόνους
τοκετοῦ, τέσσερις ὁλόρθοι κίονες
ἀπ' τῆς θάλασσας τὰ ἔγκατα πρόβαλαν
καὶ πάνω σὲ διαμαντένιες βάσεις κράτησαν
τὸ πλεούμενο βραχονῆσι. Ὅπου ἡ Λητὼ
εὐτύχησε νὰ δεῖ τὴν γέννα της.
μετ.: Ἰάνης Λὸ Σκόκκο.
~~
(*) Δεύτερος τίτλος ποὺ ἀποδίδεται στὸ προσόδιο: Εἰς Δῆλον.
Ὁ μεταφραστὴς.
Αὐτὸ ἐδῶ τὸ προσόδιο ( = τραγοῦδι ποὺ ψάλλεται μὲ συνοδεία αὐλῶν ἀπὸ χορευτικὴ ὁμάδα ποὺ προσέρχεται σὲ ναὸ ἤ βωμὸ κατὰ
τὶς γιορτὲς) τὸ σύνθεσε ὁ Πίνδαρος μὲ παραγγελία τῶν Κείων καὶ τὸ τραγουδᾶ χορὸς ἀπὸ Κείους καθὼς προχωροῦν πρὸς τὸν ναὸ
τοῦ Ἀπόλλωνα.
(**) ἔρνος (βλαστὸς) λέγεται ἡ Δῆλος γιατὶ "βλάστησε" ἀπὸ τὴ θάλασσα.
(***) ἦν τὸ πάροιθε φορητὰ· πίστευαν ὅτι ἡ Δῆλος ἦταν πλωτὴ, ἀλλὰ ἔμεινε ἀκίνητη στὴ θέση της ἀπὸ τότε ποὺ ἡ Λητὼ γέννησε
ἐκεῖ τὰ δίδυμα παιδιά της· γι' αὐτὸ καὶ στὸν στ.3 τὴν ὀνομάζει ἀκίνητον τέρας (ἀτράνταχτο θαῦμα).
(****) Κοιογενὴς· ἡ Λητὼ ἦταν κόρη τοῦ Τιτάνα Κοίου καὶ τῆς Τιτανίδας Φοίβης.
Οἱ συγγραφεῖς τοῦ βιβλίου.
~~
* Ἀπόλλων.

[Ἰάνης Λὸ Σκόκκο]

ἀπὸ ΚΛΙΝΟΣΟΦΙΣΤΗ,  Πέμ.  22 Αὐγ, 2013 12.59 am

Ἀρχαῖοι Ἕλληνες Λυρικοὶ.
25ον.
Ἀλκαῖος, Συμποσιακὸ τραγοῦδι.
Πίνωμεν· τί τὰ λύχν’ ὀμμένομεν; δάκτυλος ἀμέρα.
κὰδ’ δ’ ἄερρε κυλίχναις μεγάλαις, ἀίτα, ποικίλαις·
οἶνον γάρ Σεμέλας καὶ Δίος υἶος λαθικάδεα
ἀνθρώποισιν ἔδωκ’· ἔγχεε κέρναις ἔνα καὶ δύο
πλέαις κὰκ κεφάλας, ἀ δ’ἀτέρα τὰν ἐτέραν κύλιξ
ὠθήτω...
~~~~~
Ἄς πίνουμε· τὶ περιμένουμε τοὺς λύχνους; σώνει ἡ μέρα.
Φέρε, φίλε μου, τὰ μεγάλα ποτήρια, τὰ πλουμιστά·
ἀφοῦ τὸν οἶνον, τῆς Σεμέλης καὶ τοῦ Δία ὁ γυιὸς, παυσίλυπον
ἔστειλε στοὺς ἀνθρώπους· ρίχν' ἕνα νερὸ, δύο κρασὶ,
ξέχειλα γέμιζε τὶς κοῦπες, κι' ἡ μιὰ τὴν ἄλλη
ἄς τσουγκρίζει.
μετ.: Ἰάνης Λὸ Σκόκκο.
~~
* Σαπφὼ καὶ Ἀλκαῖος, ἔργο τοῦ Lawrence Alma-Tadema, 1881.