ΑΛΑΣΣΑ-ΚΥΠΡΙΔΑ

[Ανδρέας Παλαιόσοφος]

ΑΛΑΣΣΑ-ΚΥΠΡΙΔΑ

 

Παλαιόσοφος. Στη κυριολεξία μια φωλίτσα αυτό το μικρό χωριό, χωμένο μέσα κει, σε μια δροσερή χαράδρα,

Μες του βουνού το κόρφο. Στις ρίζες του από κάτω, μια καταπράσινη κοιλάδα με τη γαλάζια θάλασσα ζωσμένη, μια θάλασσα ολόιδια η Παναγία. Κει μέσα του όλη η Κύπρος ή Άλασσα όπως αλλιώς στους πανάρχαιους καιρούς την είχαν ονοματίσει. Μέσα κει σπαρταρίζει η Αρκαδία, η Ίος, η Σαμοθράκη, η Κρήτη, η Ρόδος, η Δήλος, η Λέσβος,η Σκύρος, τα Κύθηρα, το κάθε ελληνικό νησί, κι όλη η Ελλάδα συμπυκνωμένη, αρίφνητες γενιές, όλο το σοι

των Ελλήνων. 

 

 

Άλασσα-Κυπρίδα, αλήθεια, από τι κράμα υλικών είναι φτιαγμένη η ασπίδα που σε προστατεύει από τις κατά

καιρούς ανελέητες, κουρσάρικες επελάσεις; Τι άραγε να κρατά αυτό σου το κεράκι αδιάκοπα αναμμένο παρά

τις τόσες θύελλες, τις καταστροφές, τις λεηλασίες, τους καταδιωγμούς, τους βίαιους ξεριζωμούς;

 

 

Μα το πνεύμα το Λαυράνιο φυσικά, μια στάλα φλόγα τόση δα,  που λαμπυρίζει στον  Όλυμπο, άσβηστη πάνω κει

ψηλά στου μυρωδάτου σου βουνού τη επιβλητική κορφή. Κι αναδύεται μέσα απ’ του  πελάγου σου τις μαγικές

του γαλάζιου μύριες αποχρώσεις. Απανταχού διάσπαρτο το πνεύμα, βαθιά ριζωμένο.

 

 

 

Μες του χελιδονιού τη μελωδική λαλιά 

της σπάνιας  αηδόνας το γλυκό τραγούδι.

 

Μες του κυκλάμινου Άδωνη τη μεθυστική ευωδιά

του αγέραστου πεύκου την αειθαλή κορμοστασιά.

 

Μες της στυλοβάτισσας Καρυάτιδας μάνας γραίας

της γηραιάς μητέρας Ρέας το αγέρωχο γάλα βλέμμα.

 

Μες του νιου του λυγερού τη ποιητική  σπιρτάδα 

της ανθοφορούσας κορασιάς αμυγδαλιάς τα μάτια.

 

Μες του αειθαλή ακάματου κυπαρισσιού κυπριώτη

τη περήφανη περπατησιά, του εμπρός βηματοδότη.

 

Μες του εφημέριου ιερέα το ευλαβικό «νυν και αεί»

του ανήσυχου γονιού την προτροπή για προκοπή.

 

Μες του δάσκαλου τον κάματο για τη ξαστεριά,

τη λάμψη της ανάστασης, του έθνους τη καρδιά.   

                

Μες στου κυπριόπουλου την ακόρεστη όρεξη,

την ελλάνια δίψα για μάθηση, για θεία γνώση.

 

 

 

Κει μέσα σ’ όλα τούτα καλά φυλάμενη η μαγιά της πολυπόθητης αναγέννησης του γένους, η πλοηγός της ιερής Πάραλου προς τη πορεία που αναπότρεπτα οδηγεί από τα περασμένα θρυλικά μεγαλεία ως εκεί στο πέρας …….. 

στου ποιητή το νέο κόσμο της «δροσιάς και ‘ποστασιάς».

 

 

Για δες και συ, ξένε επισκέπτη, σύγχρονε διαβάτη Ηρόδοτε, σύγχρονε περιηγητή Παυσανία, δες και θαύμασε

και πες για να υμνεί η μούσα την Άλασσα-Κυπρίδα, το ελληνικό σμαράγδι που περήφανα κείται κάτω κει, στο

μυχό του ευρωπαίϊκου περιδέραιου ως μία λαμπερή χάντρα, ποτισμένη από του Όλυμπου την αύρα, από του

Πυγμαλίωνα-Έρωτα την ζωοδότρα ορμή, από της μάνας Ρέας-Γαλάτειας-Αφροδίτης τη μητρική ανάσα, τη

γεμάτη από στοργή και γλυκιά ελπίδα.

 

 

Για δες σύγχρονε διαβάτη με ευλάβεια, με σέβας την θεία Άνοιξη-Περσεφόνη πως απλώνει με χάρη θεϊκιά

το χρυσοπράσινο σώμα της, την αναζωογονημένη φύση: Αυτή η αέναη νίκη του Άδωνη-Διόνυσου-Χριστού.

Αυτή γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ του πάνω και του κάτω κόσμου. Αυτή ο συνεχής θάνατος, η φυσιολογική

φθορά που φέρνει πιο πολύ αθάνατη ζωή, πιο πολύ αθάνατον θάνατο. Αυτή η ατέρμονη διαδικασία της

συμπαντικής ανάστασης. Αυτή υφαίνει το πέπλο ζεύξης του τριαδικού κύκλου της ύπαρξης – τη ζωή με αυτό

που είναι πριν τη γέννηση και με αυτό που είναι μετά την αποδημία. Αυτή διατηρεί παντοτινά στις μνήμες

την αιώνια ανακύκλωση και αναζωπυρώνει την θέληση προς τα μπρος. 

 

 

Άλασσα-Κυπρίδα, επιτήδειοι καταφερτζήδες, σωτηριολόγοι διαρκώς σου κατεβαίνουν, όλοι αυτοί οι

χαλασμάτορες δογματόφοροι, με το νου σουλουπωμένο με πάσης λογής μανδύες, κελεμπίες, κάλπικες

πανοπλίες. Και ως οι αληθινοί προμηθευτές σωτηρίας ή και πολιτισμού, τάχατις, λες και όλα τούτα είναι

αποικιακά εμπορεύματα σε ράφι παντοπωλείου. Μα ο σκοπός τους πάντοτε να ξεριζώνουν το πνεύμα το άγιο

του νου το θρεπτικό, να φαρμακεύουν τις δοξασίες που γεννούν αυτό το πνεύμα… να εκτρώνουν τη γνώση…

να εμποδίζουν το ταξίδι προς την συμπαντική αλήθεια… να ξεπαστρεύουν τη δύναμη της δημιουργικότητας…

να ξολοθρεύουν την ελευθερία… να ματαιώνουν τη φυσική, διαρκή απελευθέρωση. Μάταια όμως όλοι τούτοι

κοπίασαν και οι μετέπειτα τους, οι τωρινοί, ακόμα κοπιάζουν.

 

 

Τότε λοιπόν, στους χαλεπούς καιρούς, τότε που οι σταυροπατόροι ή μάλλον σταυροφάγοι χαλασμάτορες έσβηναν ότι έκπεμπε φως, τότε ήτανε που μια χούφτα από τους κατατρεγμένους φωτοδότες ήρθαν και φώλιασαν εδώ.

Όμορφα κι ήσυχα. Και λεύτερα. Στο Παλαιόσοφο, σαν στη Μάνη, στη Μονεμβασιά του Μορέα. Έφτιαξαν ένα μικρό

αλλά φωτεινό μαργαριτάρι στο στέμμα της θρυλικής Λαπήθου, της μετέπειτα πολύπαθης Λάμπουσας.

 

 

Ανυποψίαστα, διαβαίνοντας το πολλούς αιώνες μετά, στα χρόνια όπου γεννήθηκα, τίποτις δε θα το πρόδινε ως

κάποιας σοφίας παλιό καταφύγιο έκτος και αν θωρούσες με τα ματιά της ψυχής τη ψυχή των ανθρώπων του,

καμιά διακοσαριά ψυχές όλοι κι όλοι. Σημάδια μεγαλείου και ταπεινότητας, σήμα κατατεθέν από τα «Έργα και Ημέρες» του Ησιόδου. Αυτοί οι άνθρωποι οι απλοϊκοί, οι γεμάτοι ενέργεια, αισιοδοξία  κι ελπίδα, οι ίδιοι η προσωποποίηση της ελπίδας, εμπνευστές κάποιου σύγχρονου Όμηρου, για μια νέα Κύπρια κάποιου νέου Στασίνου.

Οι προστατευόμενοι των άγιων μουσών, υμνητές της αλήθειας και λάτρεις του αρχέγονου ζεύγους,

της Αρμονίας και του  Έρωτα.

 

 

Μέσα τους ο ίδιος ο θεός ο Εις, ο πατήρ των θεών και των ανθρώπων, ο θεός του προπάτορα Προμηθέα, όπως 

ακριβώς τον είχε διαλαλήσει ο Ερμής ο Τρισμέγιστος στα πέρατα του πλανήτη, και τον ύμνησε ο μέγας αρχιερέας

Ορφέας στη δροσερή κοιλάδα των Τεμπών, κι όλοι οι μετέπειτα της οικουμένης μεγάλοι του πνεύματος μύστες

στις μυροβόλες όχθες των ιερών ποταμών, από τον Πηνειό ως τον Νείλο, τον Ευφράτη, τον Ινδό, τον Ιορδάνη.

Και η απόδειξη κείται μέσα κει βαθιά, στις αόρατες ρίζες, στην αύρα των ζωντανών θρύλων, των αειθαλών

δοξασιών. Και τα ονόματά τους το καταδεικνύουν, και τα τόσο άπλα, ταπεινά, αρχαία έθιμα τους το καταμαρτυρούν,

τα γεμάτα αρχοντιά, λιτότητα και αρμονία. Αυτά τα αδιαμφισβήτητα τεκμήρια του μεγαλείου του γένους του

Προμηθέα, ολάκερου του ανθρώπινου γένους - και καθείς τους πλέον μια γνήσια Νηστιά (Εστία) για να καίει

άσβεστη μέσα στο μέσα τους η συμπαντική φωτιά.

 

 

Πέρασαν οι χρόνοι, επί το πλείστο άγονοι καιροί, άστοχοι. Βάσανα και κακουχίες έσπειραν οι νέοι φωστήρες και

έφεραν τη πενία τη πνευματική, και την επέβαλαν παντού, όπως και σε όλους τους ιερούς του φωτός χώρους –

που τους ονόμασαν και Βυζάντιο, άλλοτε βίαια άλλοτε δόλια, ως προϋπόθεση, ως πτωχοί τω πνεύματι μακάρες

πλέον,  ίνα κερδίσουν τη βασιλεία των ουρανών. Και από τότε τους έχουν μαράνει τις ψυχούλες τους. Τέλος

πάντων, χώρια από τα θεοσόφια κα τα πνευματικά γιατροσόφια των νεόκοπων εσχατολόγων, σε χρόνους

πρόσφατους, να μόλις μερικές γενιές πριν, κατάφεραν οι άνθρωποι αυτοί, παρά τη φτώχεια τους και τις

αντιρρήσεις των δεσποτών που τους καταδυνάστευαν, υλικά και πνευματικά, να κτίσουν τη πρώτη τους εκκλησιά.

Είναι ένα απλό, ταπεινό κτίσμα λατρείας, μια λιτή βασιλική που μοιάζει πιο πολύ με αρχαϊκό δωρικό ναό  παρά

με βυζαντινή χλιδάτη, ανατολίτικη οικοδομή. Και η εικόνα της πολιούχου αγίας που δέσποζε ψηλά στο εικονοστάσι;

Δεν ήταν άλλη από την απεικόνιση μίας τοπικής αφράτης, σεμνής παρθένας, η προσωποποίηση μιας αληθινής

αρχαιοπρεπούς κόρης Παρασκευής-Κυπρίδας. Ήταν μια νέα που λαμποκοπούσε από αθώα αγνότητα κι ομορφιά,

 σίγουρα απόγονος κάποιας θρυλικής απολλώνιας ιέρειας, απ’ αυτές που  υπηρετούσαν στο τοπικό, εξαφανισμένο

πια, ιερό του Ήλιου-Απόλλωνα. Αργότερα τη πάντρεψαν, πολύ πιθανό χωρίς τη θέληση της. Πέθανε όμως, μόλις

λίγα χρονιά μετά, λες και δεν άντεξε τη βεβήλωση, την ατίμωση. Μαζί της όμως δεν πέθανε η μεγάλη οδηγήτρα,

η ιερή δύναμη του θεού του φωτός, η ιδέα της αναγέννησης. Κανένας μαρμαρωμένος βασιλιάς δεν πρόκειται να ξυπνήσει, τα μάρμαρα-παραμύθια δεν ξυπνούν, μόνο η φλόγα η άσβεστη αναζωπυρώνεται.

 

 

Αληθινό θαύμα το πώς τα καταφέρνει πάντοτε να ξεφεύγει, σχεδόν αλώβητη, μέσα από τα χέρια των δυναστών-καταχραστών η Άλασσα-Κυπρίδα, κι ας λένε κάμποσοι από δαύτους ότι τάχα κείται απόμακρα των υπόλοιπων αδελφών της νήσων,  κείται απόμακρα του ελλαδικού αρχιπέλαγου. Λες και η Πασιφάη Σμύρνη και οι πανιώνιες αδελφές της, που σιμά κείνται, δεν αφανίστηκαν.

 

 

Εν γνώση όλων των θεών - θνητών και αθανάτων, ατίθαση από τα σπάργανα της ήταν και, από τότε που βγήκε από

τα σπλάχνα της μάνας Γαίας, ελεύθερη. Μαζί με τις ευχές της η μεγάλη μήτηρ της έστειλε και τη Δέσποινα Αφροδίτη

μέσα στα γαλακτερά, τ’ αφράτα στήθη της να της βυζάξει την αιώνια ομορφιά, τη γεμάτη αρετές. Λοιπόν,  και οι

άνθρωποι της βυζαγμένη την ομορφιά της την έχουν. Κατάφυτη είναι στις ψυχές τους, στις καρδιές τους, στα

μνημεία τους. Πάντοτε, στους χαλεπούς καιρούς, με όλη τη συνοδεία της αφροδύετε αυτή η ομορφιά τους και σε

ασπίδα προστασίας προτάσσετε. 

 

 

Δυστυχώς δεν είναι αυτή που θα ανάμενες απόδημε πατριώτη στο γυρισμό σου να αντικρίσεις, μια μισολιγδιασμένη Ελλάνια Κυπρίδα. Ανάθεμα ή μήπως …. ; Να ξέρεις όμως ότι τούτη δω η γης δεν είναι προορισμός, Ιθάκη δεν είναι, δεν έχει γίνει ακόμα. Ανάγκη από δουλειά έχει τούτος ο έρμος ο τόπος, από τη θεολαλούσα Θράκη ως την Αμαθούσα την ηλιόσπαρτη, για να προκόψει μια κι έξω.

Μη μελαγχολείς λοιπόν, μη καρδιοχολιάζεις, άδικα μη μεροληπτείς, μην αφήνεις έτσι ανυποψίαστα το παράπονο να σε αποπαίρνει για την πρόσκαιρη κατάντια. Τα διαφθαρμένα, τα στρεβλά, τα παλαβά κακώς μην τα αφήνεις να σε προδιαθέτουν. Όλα τούτα επιφανειακή σκόνη είναι από την άχαρη, αμαρτωλή

ανατολή που, άλλοτε τυχαία ή και κακόβουλα ή και εσκεμμένα, άνεμοι τη σπέρνουν πάνω στο σώμα της, το αρτυματίζουν παράφορα, παραφύσικα. Αυτό το  πέπλο, το ανατολίτικο αποφόρι, εφήμερο φαινόμενο είναι, φευγάτο. Αγάλι-αγάλι κάθε τι το παρακατιανό κι αφύσικο απορρίπτεται. Λάδι και νερό δεν σμίγουν.

 

 

Απόδημε, κοίτα πως ροδίζει ο ορίζοντας! Ο Ήλιος ο Απόλλωνας ανατέλλει. Ο Φωτοκράτορας θα της ζεστάνει πάλι της Κυπρίδας-Άλασσας την καρδιά, ποτέ δε θα της στερήσει το φως. Κι αυτό άπαντες το γνωρίζουν, όλοι εξ ημών κι οι πλείστοι εξ υμών.

 

                                                                                                                     Ανδρέας Παλαιόσοφος

[Nikolakakos Georgios (spartinos)]

Πολυ ωραιο!!!